Fort 44 Tonie - wydobycie kopuły pancernej
Fort 44 Tonie - wydobycie kopuły pancernej
W sobotę 21 marca 2009 roku członkowie "Rawelinu" za zgodą i pełną aprobatą J.Leśniewicza z Fundacji Aktywnej Ochrony Zabytków Techniki i Dziedzictwa Kulturowego "Janus" i Wojewódzkiego Małopolskiego Konserwatora Zabytków J. Janczykowskiego podjęło próbę wydobycia kopuły pancernej, jaka jest zakopana na zapolu fortu 44 Tonie Twierdzy Kraków. Kopuła pancerna pochodzi z tradytora koszar szyjowych, została wysadzona w latach 40 i przygotowana do wywiezienia. Pierwszy etap prac polegał na na odsłonięciu kopuły pancernej i przygotowanie jej do podniesienia i przeniesienia w miejsce, gdzie będzie eksponowana.
Przez wiele lat wiadomo było, że jest... pod koniec XXw. deszcz wypłukał ziemie i odsłonił fragmencik. Działania "partyzanckie" pozwoliły na odsłonieciu wiekszego kawałeczka do zarysu otworu obserwacyjnego. Dopiero w roku 2008 odsłonieto wiekszy fragment... Kopuła leży "masłem do dołu" i jest wypełniona ziemią... ale czy tylko ziemią. Zachęcająco wyglądał też pagórek u stóp którego leży pancerz. Niestety kryje współczesne szambo
Przypomnę, że w latach 40` Niemcy na forcie wysadzili część pancerzy (z tradytora, z której pochodzi kopuła odstrzelono wszystkie) celem pozyskania cennego surowca. Czy jednak wszystko zostało wywiezione z fortu? Chyba nie, czego dowodem jest "powód" naszej akcji.
W Twierdzy Kraków są trzy takie pancerze, lecz każdy innego typu i kształtu. Pierwszy to kopuła pancerna zamontowana na schronie bojowym fortu Krępak (Bielany), przeznaczona dla dwóch ckm - zamontowana w roku 1912/14. Niestety górna część została wycięta palnikami w latach 60/70. Reprezentowała ona najnowszy model pancerza swojej klasy. Na forcie 44 Tonie zamontowano dwa tego typu pancerze. Fort został zmodernizowany w latach 1902-1909 - kopuły należały do wczesnych elementów pancernych tej kategorii. Jedna z nich została zamontowana na schronie-podwalni pogotowia piechoty. Wysadzona ze stanowiska przetrwała na wale i można ją podziwiać. Wewnątrz na powierzchni pancerza umieszczono sygnaturę FB4. Druga kopuła (zakopana) była zainstalowana na tradytorze artyleryjskim. Reprezentuje zbliżony, lecz inny typ: o nieco mniejszych rozmiarach. Jej zadaniem była osłona stanowiska kierowania ogniem dział tradytora, nie można wykluczyć, że była także wyposażona w broń maszynową. Od czoła posiada jeden rozglifiony otwór obserwacyjny, ale czy bojowy (wymiary wewnetrzne kopuły to ok. 160 cm x 110cm i 100 cm wysokości) i trzy mniejsze szczeliny obserwacyjne - dwie na bokach i jedna na tylnej scianie.
Znane są plany tradytora artyleryjskiego z innej części Twierdzy, który nie został zrealizowany - miał być wyposażony w kopułę kierowania ogniem dział … może taką samą jaką skrywała ziemia.
Fragment niezrealizowanego planu tradytora z kopułą obserwacyjną.
Kilka zdjęć z akcji Więcej na www.rawelin.org
Przez wiele lat wiadomo było, że jest... pod koniec XXw. deszcz wypłukał ziemie i odsłonił fragmencik. Działania "partyzanckie" pozwoliły na odsłonieciu wiekszego kawałeczka do zarysu otworu obserwacyjnego. Dopiero w roku 2008 odsłonieto wiekszy fragment... Kopuła leży "masłem do dołu" i jest wypełniona ziemią... ale czy tylko ziemią. Zachęcająco wyglądał też pagórek u stóp którego leży pancerz. Niestety kryje współczesne szambo
Przypomnę, że w latach 40` Niemcy na forcie wysadzili część pancerzy (z tradytora, z której pochodzi kopuła odstrzelono wszystkie) celem pozyskania cennego surowca. Czy jednak wszystko zostało wywiezione z fortu? Chyba nie, czego dowodem jest "powód" naszej akcji.
W Twierdzy Kraków są trzy takie pancerze, lecz każdy innego typu i kształtu. Pierwszy to kopuła pancerna zamontowana na schronie bojowym fortu Krępak (Bielany), przeznaczona dla dwóch ckm - zamontowana w roku 1912/14. Niestety górna część została wycięta palnikami w latach 60/70. Reprezentowała ona najnowszy model pancerza swojej klasy. Na forcie 44 Tonie zamontowano dwa tego typu pancerze. Fort został zmodernizowany w latach 1902-1909 - kopuły należały do wczesnych elementów pancernych tej kategorii. Jedna z nich została zamontowana na schronie-podwalni pogotowia piechoty. Wysadzona ze stanowiska przetrwała na wale i można ją podziwiać. Wewnątrz na powierzchni pancerza umieszczono sygnaturę FB4. Druga kopuła (zakopana) była zainstalowana na tradytorze artyleryjskim. Reprezentuje zbliżony, lecz inny typ: o nieco mniejszych rozmiarach. Jej zadaniem była osłona stanowiska kierowania ogniem dział tradytora, nie można wykluczyć, że była także wyposażona w broń maszynową. Od czoła posiada jeden rozglifiony otwór obserwacyjny, ale czy bojowy (wymiary wewnetrzne kopuły to ok. 160 cm x 110cm i 100 cm wysokości) i trzy mniejsze szczeliny obserwacyjne - dwie na bokach i jedna na tylnej scianie.
Znane są plany tradytora artyleryjskiego z innej części Twierdzy, który nie został zrealizowany - miał być wyposażony w kopułę kierowania ogniem dział … może taką samą jaką skrywała ziemia.
Fragment niezrealizowanego planu tradytora z kopułą obserwacyjną.
Kilka zdjęć z akcji Więcej na www.rawelin.org
- Załączniki
-
- 14.jpg (55.02 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 13.jpg (51.38 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 12.jpg (68.87 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 11.jpg (64.84 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 10.jpg (52.18 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 09.jpg (45.52 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 08.jpg (66.54 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 07.jpg (66.9 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 06.jpg (59.82 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 05.jpg (70.79 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 04.jpg (69.25 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 03.jpg (68.89 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 02.jpg (65.83 KiB) Przejrzano 6435 razy
-
- 01.jpg (75.26 KiB) Przejrzano 6435 razy
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Ostatnio zmieniony 2009-03-31, 13:49 przez Darula, łącznie zmieniany 1 raz.
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Pogrzebałem, popytałem...... i mam kilka rysunków kopuł podobnego typu. Konstrukcja głównego otworu wskazuje, że mógł on też sluzyć celom bojowym, a nie tylko obseracyjnym. Następnym razem trzeba sprawdzić stanowisko tradytora... a moze ta kopuła nie pasuje??? Taki mały żart Ale czy w podłodze stanowiska nie ma śladu mocowania "kolumny" ckm?
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Kilka wariantów - czy mogło to tak wyglądać? Trzeba jeszcze raz zobaczyc stanowisko kopuły na tradytorze.
- Załączniki
-
- kol3.jpg (43.18 KiB) Przejrzano 6317 razy
-
- kol1.jpg (58.13 KiB) Przejrzano 6317 razy
-
- kol2.jpg (53.48 KiB) Przejrzano 6317 razy
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Wielkość otworu i zewnetrzny kształt w tej kopule jest zblizony do otworów kopuły na wale czołowym, która bez wątpienia była przeznaczona na ckm. Na miejscu trzeba sprawdzic znając wymiary Schwarzlose M.7/12. Ten karabin wcale nie był jakims gigantem jak sie wydaje, zakładając że lufa z chłodnicą była maksymalnie wsunieta w otwór strzelnicy, powinno wystarczyć miejsca na obsługę.
Ma może ktos wymiary Schwarzlose-go?
Ma może ktos wymiary Schwarzlose-go?
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Sprawdziłem w wydawnictwie Tomka Idzikowskiego... instrukcja bez wymiarów . Znalazłem w necie instrukcje, jak zrobić sobie takiego szpeja z drewna
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
W "Tymczasowej Instrukcji" z 1917 roku, traktującej o pancerzach przewoźnych stosowanych w fortyfikacji polowej, można znaleźć wymiary minimalnego stanowiska dla k.m. Schwarzlose pod pancerzem.
Na rysunku poniżej - pancerz w wersji lekkiej (odporny na odłamki) o wewnętrznej średnicy 1 m.
FS
Na rysunku poniżej - pancerz w wersji lekkiej (odporny na odłamki) o wewnętrznej średnicy 1 m.
FS
- Załączniki
-
- MG_feld.jpg (35.49 KiB) Przejrzano 6331 razy