Cart

niedziela, 03 maj 2009

"Linia Mołotowa" - inwentaryzacja punktu oporu "Wielki Dział".

Przedmiotem prowadzonej przez członków Stowarzyszenia inwentaryzacji w maju 2009 roku był punkt oporu "Wielki Dział" Rawsko Ruskiego Rejonu Umocnionego tzw. Linii Mołotowa. Wielki Dział jest jednym z najwyższych wzniesień na Roztoczu Południowym, położonym na południe od Woli Wielkiej. Punkt oporu składa się 14 schronów bojowych, które tworzą dwie wyraźnie wyodrębniające się grupy: południową - na stokach wzgórza oraz północną - na jego przedpolu. Są to obiekty typu: trzy tradytory artyleryjskie - każdy uzbrojony w dwie armaty forteczne Zis-7 kal. 76,2 mm i ckm, pięć schronów do ognia bocznego uzbrojonych w armatę ppanc kal. 45 mm sprzężoną z ckm i ckm lub tylko w broń maszynową, cztery schrony do ognia czołowego o dwu lub trzech zasadniczych kierunkach ognia uzbrojone w armatę ppanc i ckm lub tylko w ckm, dwa schrony jedno izbowe dla działa. Jeden ze schronów do ognia bocznego został wyposażony w polską pancerną kopułę obserwacyjną wz.36 - zdemontowaną z fortyfikacji na Polesiu - o sygnaturze Z.O. 1936 N64 10. W czasie badań terenowych zdołano zlokalizować także wykopy pod trzy dalsze schrony. Ważną rolę obok umocnień o charakterze stałym odgrywały fortyfikacje polowe: drewniano - ziemne schrony bojowe, ziemianki o charakterze mieszkalnym, pełniące rolę składów amunicji oraz sieć okopów i rowów dobiegowych łączących poszczególne elementy fortyfikacji. Od północy i zachodu p.o. „Wielki Dział” był zabezpieczony przez rów przeciwczołgowy wykopany około 100 - 200 m przed schronami głównej linii obrony. Całość założenia, które miało tworzyć zamknięty system, przygotowany do obrony okrężnej dopełniały linie zapór z drutu kolczastego i na niektórych odcinkach pola minowe.

Punkt oporu miały stanowić główną część obrony, nasycony środkami ogniowymi, szczególnie przeciwpancernymi. Jego zadaniem miało być powstrzymanie natarcia przeważających sił nieprzyjaciela, przede wszystkim broni pancernej. Większość schronów była rozmieszczona na obszarach bezleśnych, co wyraźnie widać na przedwojennej mapie WIG, obecnie są to tereny porośnięte lasem. Poza schronami na Wielkim Dziale można znaleźć pozostałość zbiornika na wodę, wykorzystywaną podczas budowy schronów, a także bardzo dobrze zachowane odcinki rowów przeciwczołgowych. Przeprowadzone badania terenowe - kontynuacja inwentaryzacji z 2005 roku  - polegały na wykonaniu dokumentacji fotograficznej poszczególnych obiektów punktu oporu, spisu zachowanych elementów wyposażenia schronów, jak tez pomiary GPS.

 

 

 Obiekty:
 1 - N50 17 50.1 E23 23 22.2
 - N50 17 38.6 E23 23 14.5
 3 - N50 17 39.9 E23 23 35.4
 4 - N50 17 44.7 E23 23 45.8
 - N50 17 24.9 E23 23 06.1
 - N50 17 23.0 E23 23 25.9
 - N50 17 24.1 E23 23 36.2
 8 - N50 17 05.1 E23 22 57.1
 - N50 17 07.9 E23 22 42.8
10 N50 17 21.9 E23 22 34.0
11 N50 17 25.8 E23 22 53.5
12 - N50 17 25.5 E23 22 35.5
13 - N50 17 37.3 E23 22 56.5
14 - N50 17 40.9 E23 22 59.4
     Wykopy:
     N50 17 03.6 E23 23 02.7
     N50 17 03.4 E23 22 45.0
     Betoniarnia:
     N50 17 25.4 E23 23 01.8

 

niedziela, 03 maj 2009