Na odrzwiach niektórych kamienic na krakowskim Kazimierzu możemy dostrzec niejednokrotnie tajemnicze wgłębienia. Są to ślady po umieszczonych w nich pierwotnie, przed II Wojną Światową, mezuzach, czyli podłużnych, niewielkich pojemnikach wykonanych z drewna, metalu lub szkła. W ich wnętrzu zamykano zamknięty w rurkę zwitek pergaminu z naniesionymi dwoma fragmentami Tory.
"Słuchaj Izraelu! Haszem Bóg nasz, Haszem jest Jedyny.
Będziesz miłował Haszem Boga twego,
z całego serca swego i z całej duszy swojej
i z całej siły swojej.
Niechaj słowa te, które Ja ci dziś nakazuję,
będą na twoim sercu. Będziesz je wpajał twoim dzieciom
i będziesz o nich mówił, przebywając w swoim domu,
idąc drogą, kładąc się i wstając.
I przywiążesz je jako znak do swojej ręki
i będą między twoimi oczyma,
i napiszesz je na bramach i na odrzwiach domu twego''
Mezuza zawieszana jest na futrynach lub odrzwiach domów religijnych Żydów na głębokość dłoni jako dosłowne wypełnienie przykazania danego przez Boga. Powinna znajdować się przy drzwiach wejściowych, umieszczona ukośnie, po prawej stronie, na wysokość 2/3. Musi być przytwierdzona na stałe, najlepiej przybita gwoździami. Zapisane pergaminy sprawdza się co jakiś czas, czy nie zostały one w żaden sposób uszkodzone. W przypadku mezuz w domach czyni się to dwa razy na siedem lat, w miejscach publicznych raz na pięćdziesiąt lat. Przez 30 dni można mieszkać w pomieszczeniu bez mezuzy. Przywieszenie jej poprzedzone jest odpowiednim błogosławieństwem.
- Wikipedia
Mezuzy usuwano w chwili, gdy zamieszkująca budynek żydowska rodzina wyprowadzała się. W Krakowie zapewne miało to miejsce w chwili utworzenia getta.
Skośne wgłębienia są dziś więc swego rodzaju bliznami, przypominającymi o tragicznym losie mieszkańców zamieszkujących przedwojenny Kazimierz.
Podczas jednego ze spacerów po mieście postanowiłam dokładniej obejrzeć framugi drzwi.
Po prostu było już po zmroku i niewiele innych obiektów z przeszłości udałoby mi się wypatrzeć i sfotografować.
Poniżej prezentuję plon moich poszukiwań.
Na początek ulica Józefa Dietla, nr 66:
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - JĂłzefa Dietla 66.jpg (48.33 KiB) Przejrzano 15082 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - BocheĂąska 8 (1).jpg (52.27 KiB) Przejrzano 15079 razy
Mezuza - BocheĂąska 8.jpg (51.05 KiB) Przejrzano 15079 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - Izaaka 7 (1).jpg (47.97 KiB) Przejrzano 15077 razy
Mezuza - Izaaka 7.jpg (35.41 KiB) Przejrzano 15077 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Ulica Józefa 14. Ślad po mezuzie zachował się nad domofonem:
Załączniki
Mezuza - JĂłzefa 14 (2).jpg (37.3 KiB) Przejrzano 15075 razy
Mezuza - JĂłzefa 14 (2).jpg (37.3 KiB) Przejrzano 15075 razy
Mezuza - JĂłzefa 14 (1).jpg (57.62 KiB) Przejrzano 15075 razy
Mezuza - JĂłzefa 14.jpg (56.51 KiB) Przejrzano 15075 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - JĂłzefa 18 (1).jpg (57.34 KiB) Przejrzano 15074 razy
Mezuza - JĂłzefa 18.jpg (46.2 KiB) Przejrzano 15074 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - JĂłzefa 3 (3).jpg (50.4 KiB) Przejrzano 15073 razy
Mezuza - JĂłzefa 3 (2).jpg (55.11 KiB) Przejrzano 15073 razy
Mezuza - JĂłzefa 3 (1).jpg (49.17 KiB) Przejrzano 15073 razy
Mezuza - JĂłzefa 3.jpg (49.02 KiB) Przejrzano 15073 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - Mostowa 4 (3).jpg (41.72 KiB) Przejrzano 15072 razy
Mezuza - Mostowa 4 (2).jpg (45.23 KiB) Przejrzano 15072 razy
Mezuza - Mostowa 4 (1).jpg (43.63 KiB) Przejrzano 15072 razy
Mezuza - Mostowa 4.jpg (44.58 KiB) Przejrzano 15072 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - Mostowa 6 (2).jpg (37.88 KiB) Przejrzano 15071 razy
Mezuza - Mostowa 6 (1).jpg (48.73 KiB) Przejrzano 15071 razy
Mezuza - Mostowa 6.jpg (47.5 KiB) Przejrzano 15071 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Mezuza - Mostowa 8 (2).jpg (58.5 KiB) Przejrzano 15070 razy
Mezuza - Mostowa 8 (1).jpg (62.87 KiB) Przejrzano 15070 razy
Mezuza - Mostowa 8.jpg (32.31 KiB) Przejrzano 15070 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Ulica Szeroka 22. Pięknie zachowany ślad po mezuzie:
Załączniki
Mezuza - Szeroka 22 (1).jpg (45.73 KiB) Przejrzano 15069 razy
Mezuza - Szeroka 22.jpg (46.14 KiB) Przejrzano 15069 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Ulica Szeroka 2. Przy wejściu do toalety należącej do restauracji Hamsa:
Załączniki
Mezuzy - Szeroka 2, wejÂście do WC na parterze (2).jpg (62.72 KiB) Przejrzano 15068 razy
Mezuzy - Szeroka 2, wejÂście do WC na parterze (1).jpg (63.91 KiB) Przejrzano 15068 razy
Mezuzy - Szeroka 2, wejÂście do WC na parterze.jpg (47.04 KiB) Przejrzano 15068 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Ulica Szeroka 2 - ciąg dalszy.
Wdarłam się na piętro. Na kamiennych odrzwiach znajdują się tu zatynkowane ślady po mezuzach.
Załączniki
Mezuzy - Szeroka 2, Âślady na piĂŞtrze (2).jpg (43.63 KiB) Przejrzano 15067 razy
Mezuzy - Szeroka 2, Âślady na piĂŞtrze (1).jpg (53.25 KiB) Przejrzano 15067 razy
Mezuzy - Szeroka 2, Âślady na piĂŞtrze.jpg (46.45 KiB) Przejrzano 15067 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Ulica Kupa 15.
Ślad po mezuzie znajdujący się na odrzwiach zamontowanych dla ozdoby restauracji.
Załączniki
Mezuza - ul. Kupa 15 (2).jpg (52.14 KiB) Przejrzano 15066 razy
Mezuza - ul. Kupa 15 (1).jpg (42.46 KiB) Przejrzano 15066 razy
Mezuza - ul. Kupa 15.jpg (52.88 KiB) Przejrzano 15066 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."
Ulica Szeroka 1.
Restauracja Dawno Temu na Kazimierzu posiada w swym interesującym wyposażeniu takie oto rekwizyty.
Mezuzy wyglądają na oryginalne, z epoki.
Załączniki
Mezuzy - Szeroka 1, restauracja Dawno Temu Na Kazimierzu (1).jpg (49.31 KiB) Przejrzano 15065 razy
Mezuzy - Szeroka 1, restauracja Dawno Temu Na Kazimierzu.jpg (52.61 KiB) Przejrzano 15065 razy
"Wszystko, co dzisiaj było dla nas pamiątką, jutro może być zasypane pyłem zapomnienia. Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać."