Cart

niedziela, 19 listopad 2006

Dzień Otwartych Drzwi Muzeów Krakowskich 2006 „LS-Deckungsgraben Reichstrasse No. 2“

W ramach Dnia Otwartych Drzwi Muzeów Krakowskich Małopolskie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Rawelin” 19 listopada 2006 roku udostępniło do zwiedzania niemiecki schron przeciwlotniczy wzniesiony pomiędzy budynkami przy ul. Królewskiej. Jest to obiekt typu LS-Deckungsgraben z roku 1944, którego konstrukcja wykonana została z elementów prefabrykowanych przykrytych warstwą ziemi. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, schron ten został wybudowany jako jedno z pierwszych publicznych ukryć przeciwlotniczych w Krakowie i figuruje w dokumentach archiwalnych pod numerem 2. Właściwe określenie tych obiektów to "szczelina przeciwlotnicza". Ukrycie to nie było odporne na uderzenie bomby lotniczej, chroniło jedynie przed odłamkami i falą uderzeniową pochodzącą od wybuchu. Wejścia znajdowały się po przeciwnych końcach schronu i składały się ze schodów oraz pochylni przeznaczonej dla wózków. Dostępu do wnętrza chroniły drewniane drzwi, za którymi znajdowała się śluza chroniąca przed podmuchem spowodowanym wybuchem bomby. Podczas nalotu służyła do pozostawienia w niej wózków dziecięcych bądź inwalidzkich. Kolejne drewniane drzwi chroniły dostępu do właściwego ukrycia czyli korytarza, w którym zamontowane były przy ścianach drewniane ławki. Schron posiadał także wyjście ewakuacyjne i toaletę. Obiekt nie był hermetyczny, nie został wyposażony w mechaniczne urządzenia filtrowentylacyjne. Obronę przed gazami bojowymi stanowiły indywidualne środki ochrony.

Zwiedzanie schronu i przygotowana przez członków wystawa planów i fotografii związanych z działalnością okupanta niemieckiego na terenie Krakowa w latach 1939/1944 cieszyły się dużym zainteresowaniem. W tym dniu schron zwiedziło ponad 200 osób. W przygotowaniu do udostępnienia schronu uczestniczyli: Dariusz Krzyształowski, Dariusz Pstuś, Mariusz Bembenek, Mateusz Woźniak, Grzegorz Ząbek, Dawid Golik, Szymon Kalicki, Grzegorz Wierzbicki, Wojciech Opyrchał, Bartosz Brzuzan oraz Michał Banaś. Akcje zorganizowano przy współpracy Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i Zarządu Budynków Komunalnych.

Małopolskie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Rawelin” pragnie podziękować Muzeum Historycznemu Miasta Krakowa Oddział Pomorska 2 oraz Zarządowi Budynków Komunalnych za pomoc w zorganizowaniu wystawy.


(Gazeta Krakowska 22.11.2006)

 

Gazeta Krakowska: Wystawa w niemieckim schronie przy ul. Królewskiej. Chociaż to nie jedyny taki obiekt w mieście, wyjątkowo można było zobaczyć go z bliska. Dzięki pracy członków Stowarzyszenia "Rawelin", do dwóch betonowych korytarzy po raz pierwszy mogli wejść krakowianie. - Z zachowanych niemieckich planów wynika, że wolno stojących schronów, takich jak ten, miało powstać w Krakowie około 60. Udało się zbudować około 30, między innymi obok Parku Krakowskiego i na Plantach - mówi Dariusz Pstuś, prezes Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników Historii "Rawelin". Schrony wznoszono również na terenach wojskowych, należących do kolei i zakładów przemysłowych. Powstawały też w przebudowanych piwnicach. Najlepiej zabezpieczone były te należące do niemieckich urzędów - np. w magistracie czy budynku PKO przy ul. Wielopole. W wielu pozostały do dziś pancerne okienka piwniczne.

Na wystawie można było obejrzeć zdjęcia takich budynków i oznaczeń wejść do schronów, które można jeszcze znaleźć na murach m.in. przy ul.Szymanowskiego i Józefitów oraz niemieckie plany udostępnione przez Archiwum Państwowe. - Nie ma dowodów na to, że schron był wykorzystywany. Przed przystąpieniem do budowy Niemcy organizowali przetargi. Z zachowanych kosztorysów wynika, że wybudowała go polska firma "Tombiński", a budowle zaprojektował inż. Gołąb. Na ścianie znaleźliśmy oryginalny napis, który pozostawili budowniczowie: 4 IV 944. Wiemy, że budowa trwała od lutego do czerwca 1944 - wyjaśnia Dariusz Pstuś. (JD)

niedziela, 19 listopad 2006