TERENOWA OBRONA

PRZECIWLOTNICZA

Szkolenie podstawowe

Wydanie II

Warszawa 1953

WSTĘP

Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia szkolenia podstawowego TOPL, Zarząd Główny LPŻ wydaje drugi nakład książki pt. „Terenowa Obrona Przeciwlotnicza", która powinna stanowić niezbędną pomoc dla instruktorów społecznych w ich pracy szkoleniowej. W książce ujęte zostały zagadnienia Terenowej Obrony Przeciwlotniczej z odpowiednim dostosowaniem całości do poziomu słuchaczy kursu TOPL. Wydawnictwo niniejsze zaopatrzone zostało ponadto w odpowiednią ilość ilustracji, które powinny stanowić niewątpliwą pomoc w procesie nauczania.

Książkę należy traktować jako podręcznik przeznaczony do szkolenia podstawowego na kursach TOPL. Poszczególne jej rozdziały winny stanowić oddzielne zajęcia w myśl zamieszczonego na wstępie książki planu szkolenia, z odpowiednim uwzględnieniem uwag metodycznych szkolenia.

Mamy nadzieję, że niniejsza książka ułatwi instruktorom społecznym wypełnienie statutowego obowiązku w zakresie szkolenia członków Ligi Przyjaciół Żołnierza na kursach TOPL, organizowanych w kołach LPŻ.

WSKAZÓWKI METODYCZNE

Szkolenie członków LPŻ na kursach TOPL jest jednym z głównych zadań statutowych, Ligi Przyjaciół Żołnierza. Szkolenie to odbywa się na podstawie gotowych konspektów opracowanych centralnie, a prowadzą je aktywiści LPŻ — instruktorzy społeczni — najbardziej świadomy i aktywny element Ligi. Od stopnia opanowania przez instruktorów społecznych wiadomości zawartych w konspektach i od umiejętności metodycznego ich przekazywania kolegom — słuchaczom kursu — zależeć będzie w dużym stopniu opanowanie materiału programowego przez słuchaczy, oraz przygotowanie ich do praktycznego wykonywania zadań TOPL. Dlatego instruktor społeczny musi znać gruntownie przedmiot nauczania, sumiennie przygotowywać się do każdego zajęcia i pogłębiać swe wiadomości z tego zakresu na okresowych odprawach instruktarzowych.

W czasie wykładów na kursach TOPL należy przyjąć, że wykład trwa 55 minut. Wykłady 2-godzinne należy przeprowadzać według następującego podziału czasu:

55 minut — zajęcie szkoleniowe

10 minut — przerwa

55 minut — zajęcie szkoleniowe.

W nauczaniu stosować niżej podaną kolejność:

1. powtórzenie materiału przerobionego na poprzedniej lekcji lub zajęciu,

2. podanie tematu i celu nowej lekcji lub zajęcia,

3. podanie nowego materiału łącznie z praktycznymi ćwiczeniami przy użyciu pomocy naukowych,

4. kontrola stopnia przyswojenia materiału przez słuchaczy (drogą pytań kontrolnych lub przez sprawdzanie prawidłowego wykonania),

5. omówienie zajęć.

W zasadzie wykłady na kursach TOPL prowadzą instruktorzy LPŻ, z tym jednak, że wykłady z zakresu obrony sanitarnej i przeciwpożarowej, wymagające fachowego przygotowania wykładowcy, powinni przeprowadzać społeczni instruktorzy PCK oraz Straży Pożarnych. Instruktorów tych obowiązuje zasadnicza treść wykładu i zachowanie kolejności tematów podanych w programie tematycznym. Zajęcie wymagające przeprowadzenia w terenie (przeważnie ćwiczenia) przeprowadzać w sposób najbardziej zbliżony do warunków, jakie mogłyby zaistnieć w rzeczywistości podczas wykonywania zadań przez całą grupę lub pojedynczego słuchacza. Instruktor, posługując się konspektem lub sporządzonym na jego podstawie planem wykładu, powinien dążyć do wygłaszania wykładu, a nie odczytywać go. Instruktor powinien przeprowadzać wykład żywo i płynnie, ale nie szybko, słuchacze bowiem muszą opanować temat pamięciowo i zrobić notatki. Należy od początku przyzwyczaić słuchaczy do punktualnego rozpoczynania zajęć szkoleniowych. Przed rozpoczęciem zajęcia należy sprawdzić dziennik zajęć. Jeżeli program przewiduje pomoce naukowe lub pokaz sprzętu, należy go zawczasu przygotować. W wypadku natomiast, gdy program lekcji lub zajęcia nie przewiduje pokazu odpowiedniego sprzętu, a może on być wypożyczony lub sporządzony we własnym zakresie i zademonstrowany, należy wprowadzić go do wykładu. Przy tematach z zakresu obrony sanitarnej i przeciwpożarowej należy wykorzystywać jako pomoce szkoleniowe środki i sprzęt PCK i Straży Pożarnej oraz ich tablice poglądowe. W czasie nauczania stosować jak najszerzej metodę poglądową, tzn materiał nauczania przerabiać praktycznie, posługując się modelami. rysunkami i szkicami. Najważniejsze dane lub też niektóre zasadnicze definicje należy przed wykładem napisać na tablicy. Wykłady stanowiące jeden cykl należy rozpoczynać, zadając słuchaczom 1—2 pytania kontrolne z tematyki poprzedniego wykładu.

Pytania nałoży kierować do wszystkich słuchaczy, po czym wywołać jednego z nich do odpowiedzi. Wykład należy zakończyć kilkoma pytaniami na temat przerobionego materiału w celu skontrolowania, czy poruszane zagadnienia zostały opanowane. Pytania te powinny dotyczyć zagadnień zasadniczych, a nie szczegółów. Krótką ocenę odpowiedzi słuchaczy należy odnotowywać w dzienniku zajęć, a w czasie wykładu zwracać specjalną uwagę na słuchaczy słabszych. Właściwą odpowiedź na pytanie powinien instruktor społeczny sformułować i przygotować sobie w formie notatki, w czasie przygotowywania wykładu. Odpowiedzi słuchaczy, jeżeli nie ujęły właściwie tematu, powinny być skorygowane przez wykładowcę — instruktora.

Wskazówki metodyczne należy traktować jako ramowe wytyczne i nie stosować ich mechanicznie. Wskazówki metodyczne mają służyć instruktorowi jako pomoc przy organizowaniu i przeprowadzaniu zajęć. W ramach podanych tu zasad instruktor prowadzący zajęcia może i powinien wykazać swą pomysłowość.